BEL-KONFERENCOJ JUIZ DE FORA/MG

       

Gratulon al Vi pro la decido partopreni kaj al nia kara amiko Paulo Sergio Viana, pro tiu alloga kaj altnivela materialo. Certe ĝi estos interesveka kaj utila ankaŭ por informo kaj varbado. Organizantoj, prelegantoj, lasthoraj kontribuontoj por artaj vesperoj, ĉeestontoj diverstipaj sin donacos la eblon sperti travivaĵon ne nur kulture riĉan, sed ankaŭ povos amuziĝi, pasigi belajn interfratajn momentojn de simpla babilado, malstretiĝo kaj amikeco. Forton kaj longdaŭron al tiu necesa evento, bonhore apogata de BEL. Ĉiuj tien do!

 

 

 

BEL-Konferencoj 2015

Juiz de Fora/MG – BRAZILO - 3-4 aprilo

Museu do Banco de Crédito Real

Av. Getúlio Vargas 455

PROGRAMO

 

3/4 VENDREDE

12 h – MALFERMO

 

12h30 - La nominalverba karaktero de la aspekto en Esperanto (Nazaré  Laroca   – Juiz de Fora/MG)

13h10 – Diskutado

 

13h30 - Virinaj rajtoj, virina forto (Karina Oliveira - S. Paulo/SP)

14h10 – Diskutado

14h30 – KAFPAŬZO

 

15 h - Ĉu la Fundamento de Esperanto ankoraŭ estas necesa? (Túlio Flores – Belo Horizonte/MG)

15h40 – Diskutado

 

16h – Simfoniorkestro – Kio ĝi estas? (Alfredo Aragon – Rio de Janeiro/RJ)

16h40 – Diskutado

 

BRAZILA ESPERANTO-LIGO

 

4/4 – SABATE

 

9 h – Skizo pri la uso de planlingvoj en aŭtomata tradukado  (Guilherme Jardim – Charqueada/SP)

09h40 – Diskutado

 

10h - LA ‘PERFEKTA LINGVO’ LAŬ traktaĵo logika-filozofia DE LUDWIG WITTGENSTEIN (Ivan Colling, Curitiba/PR)

10h40 – Diskutado

 

11 h - Pri kelkaj novaj tendencoj en la hodiaŭa Esperanto (Fernando Pita – Rio de Janeiro – RJ)

 

11h40 – Diskutado

12 h – TAGMANĜO

14 h - Dufoje en Poznano por Interlingvistikaj Studoj en la pola Universitato Adam                  Mickievicz:  fotoalbumo de aventurema brazila studento (Paulo Nascentes – Brasília/DF)

14h40 – Diskutado

15 h – Magnetismo kaj la homa interrilato (Elmir Lima – Rio de Janeiro/RJ)

15h40 – Diskutado

 

16 h – Kiel kondutas hundoj (Francisco Wechsler – Campinas/SP)

16:40 h - Diskutado

 

 

 

SOM DE SENTIMENTOS/ SON’ DE SENTOJ

 

sussurram sucessivas aliterações
silvo suave - o som dos sentimentos
fogo febre fúria das paixões
a macia calma dos momentos

certo humor só se na dose certa
alguma intimidade fugidia
uns salpicados da pimenta esperta
se sumo de limões, mais doce o dia

dos clichês manter-se ao abrigo
da chuva de chavões ser inimigo
vindo aquela expressão - virar o rosto

pulsar de rimas punhado de ritmos
- dos apaixonados já tão íntimos -
em cama de amor, metáforas a gosto

************


susuras sinsekve aliteracioj

sibile sonas sentimentoj

fajro febro furiozaj pasioj

milde serenas dum momentoj


nur se ĝustadoze, ia humor'

ia intimeco iel forfuĝa

plus ia ero de papriko ruĝa

citrona suko sur tago de amor'



el kliŝoj fuŝaj ĉiam do ŝirmiĝi

el pluv’ de aĉaĵo ja malamikiĝi

doni rifuzon al tia esprim’



pulso de rimoj plenmano ritma

- enamiĝinta rito tiom intima –

surlite am', metafore... senlim'

TOHUVABOHUO

 

Tohuvabohuo fariĝu magia vorto,
vorto magia tamen portanta
amason de bonvenaj neatendeblaĵoj,
kiaj dio magio energio spirito libera,
kiaj susuro de animkvieteco de ĉiu estaĵo.
Respekto al ĉia estaĵo mistere ĵetita
antaŭ tiaj okuloj emantaj al mistero poezio gajeco.
De tiu senfina tohubabohuo de ĉies vivo
eĉ la malplej grava
ĝi do sinmontru la plej banalan. Apenaŭ iu povu imagi
la plej strange pacan, iu desegnisto ĝin esprimu
kun surprizo rara.
Tohuvabohuo iĝu sorĉa vorto aliigante nubojn
en konkretajn pacopaŝojn neatenditajn ĝuste
kie ilian probablecon ĉiuj pretos nei sincere.
Tohuvabohuo daŭru vorto malfacile direbla
lernebla memorebla surtere kaj enkape de ĉiu komencanto.
Sed, kiu definitive ne restu eterna komencanto,
neniel sankta, neniel miro antaŭ la mirindo
de tiu vortopovo, tiu povo la plej sorĉa, plej riĉa, plej ŝerca.
Kvazaŭ la vivo mem - ĉu mistero komplete
tohuvabohua kaj certe iom poezia? Esprimo 
tiom neklarigebla: poemo eĉ sen emo al rimo!
Venu al ni la vivo, ĉiam plena de ĝuebla instruo
pri tiu necerteco de mia plen-ĉeesta tohuvabohuo!
Al vi, amatino plej kara, feliĉan Novjaron!
kun amaso de tohubabohuo! Plene, Anime. Ameme!

 

*******************

Tohuvabohuo seja palavra mágica,
palavra porém portadora
de um monte de bem vindos inesperados
tipo deusa magia energia espírito liberto
tipo sussurro de quietude anímica de cada criatura.
Respeito a cada ser misteriosamente lançado
ante esses olhos tendentes a mistério poesia graça.
Dessa infinda tohuvabohuo da vida
mesmo a menos importante
se mostre a mais banal. Mal se possa imaginar
a mais estranha paz. Algum desenhista a faça
com surpresa rara.
Tohuvabohuo se torne enfeitiçada palavra
transformando nuvens
em passos concretos para a paz inesperada
justo onde sua probabilidade logo se negue
com sinceridade.
Tohuvabohuo permaneça palavra difícil de dizer
de aprender de lembrar sobre a terra e na cabeça
de cada principiante.
Mas, definitivamente não mais eterno iniciante,
de modo algum santo, espanto ante o admirável
desse poder verbal, o mais enfeitiçador
mais rico, mais risível.
como se a vida mesma - mistério completamente
tohuvabohua e certamente algo poético? Expressão
meio inexplicável como poema não chegado a rimas!
Venha a mim a vida, semple plena de ensino e fruição
acerca dessa incerteza da minha plena presença
tohuvabohuo!
A você, amada mais querida, um feliz Ano Novo!
Com montanhas de tohuvabohuo!
Plena. anímica. Amorosamente!
 

 

 

 

 

 

 

 

VENTANA SOBRE UN HOMBRE DE ÉXITO/ FENESTRO SUR VIRO PROSPERA

VENTANA SOBRE UM HOMBRE DE ÉXITO

Eduardo Galeano[i]

No puede mirar la luna sin calcular la distancia.

No puede mirar un árbol sin calcular la leña.

No puede mirar un cuadro sin calcular el precio.

No puede mirar un menú sin calcular las calorías.

No puede mirar un hombre sin calcular la ventaja.

No puede mirar una mujer sin calcular el riesgo.

FENESTRO SUR VIRO PROSPERA

Eduardo Galeano esperantigita de Paulo Nascentes

Ne povas li rigardi la lunon sen kalkuli la distancon.

Ne povas rigardi arbon sen kalkuli la brul-lignon.

Ne povas rigardi pentraĵon sen kalkuli la prezon.

Ne povas rigardi menuon sen kalkuli la kaloriojn.

Ne povas rigardi viron sen kalkuli la avantaĝon.

Ne povas rigardi virinon sen kalkuli la riskon.

---

[i] In: Las palabras andantes. Buenos Aires: Siglo Veintiuno, 2013. p. 125. (Biblioteca Eduardo Galeano; 12)

GÊNEROS EM PAZ/ GENROJ PACE

GÊNEROS EM PAZ

enforcou-se o poema compassivo
sem mais aviso nas cordas vocais
sem mágoa, desespero, só sorriso:
na defesa dos gêneros – só paz

contido, sufocado e eloquente
ecoa o grito para além dos ismos
supera feminismos e machismos
devolve amor e vida a toda a gente

essa corrente de amor libera
das correntes despidas de sentido
amantes da suposta hierarquia:

é grito com estrondo, mas sem guerra,
invade corações sem alarido
fala forte e macio – é poesia!

 

GENROJ PACE

pendiĝas kompateme la poem’

en miaj voĉaj kordoj sen avizo
sen ĉagreno, malesper’: eta rido
defende de la genroj – nur pacem’

kun sintena, sufokata elokvent’,
eĥiĝas laŭta krio trans la ismoj
iras trans la inismoj kaj masklismoj
amon, vivon al ĉiuj ĉimomente

kaj tiu amotorento liberas
de l’ katenoj de senigitaj sensoj
amantojn de stulta hierarki':

krio ja brua, senmilita kri'
invadas jen senbrue ĉiun koron
diras milde kaj forte – jen poezi'!

 

VENTANA SOBRE EL MIEDO/ FENESTRO SUR LA TIMO

 

Ventana sobre el miedo

Eduardo Galeano[i]

El hambre desayuna miedo. El miedo al silencio aturde

Las calles. El miedo amenaza:

Si usted ama, tendrá sida.

Si fuma, tendrá cáncer.

Si respira, tendrá contaminación.

Si bebe, tendrá accidentes.

Si come, tendrá colesterol.

Si habla, tendrá desempleo.

Si camina, trendrá violencia.

Si piensa, tendrá angustia.

Si duda, tendrá locura.

Si siente, tendrá soledad.

 

Fenestro sur la timo

Eduardo Galeano. Esperantigis Paulo Nascentes

 

La malsato voras timon. Timi silenton turmentas

La stratojn. Timo minacas:

Se vi amas, havos aidoson.

Se fumas, havos kanceron.

Se spiras, infektiĝos.

Se trinkas, akcidentiĝos.

Se manĝas, havos kolesterolon.

Se parolas, maldungiĝos.

Se promenas, venos perforto.

Se pensas, havos angoron.

Se dubas, ja freneziĝos.

Se sentas, sola vi iĝos.

---

[i] In: Las palabras andantes. Buenos Aires: Siglo Veintiuno, 2013. (Biblioteca Eduardo Galeano; 12)

ERO DE ARO: ARO DE EROJ

espero ero de malespero
eraro aro de lingvobaro
brilo: interkomprenilo
el esperantigo esperantiĝo

esperanto aŭ Esperanto?
esprimilo? ekspremanto?
ĉu klubano? ĉu nur klano?
komputile? sur ekrano?
Esperanto aŭ esperonto?
esperinto? kabeonto?
ne ĉi tie: en horizonto?
neniel nun: kiam? iam?

entuziasmo? intime, azen’?
ene ĉu vino aŭ ĉu venen’?
afiksodanke, emo al poemo
ĉu ikso-manke, do h-sistemo?
vortofarade, ĉi kamarado
versofaradas: ade etas ade adas
foje kun rimo foje krimo
foje el ino am’ al poemo
foje sen limo foje jen kremo
foje kreemo foje kreteno

- sed ĉiel iele revenas espero:
al nia homar', interkompreno!
ĉu horizonto ja tie ĉi?
nun! ne plu iam – decidu ni!

ŜTELINTO DE VORTOFORTO

El plurjara suferego naskiĝis liamense konvinko ŝtona: ŝtonforma fariĝos la koro! Porĉiame fermite, senakva puto preskaŭ senmova, estiĝu tiu senkuraĝa koro horon post horo, misviva. Centmiloj da vortoj liakape ruliĝantaj pravigas al li decidon subkore kaŝitan: "mian tutan fortofrapon mi uzu kontraŭ forto de vortoj, precipe mensogaj, precipe infanaĝ-memorigaj."

 

Maldika malfortulo, nur por vortonuligo al li forto ne mankis. Eĉ se laca, kvazaŭ mortinta, lia animo kreskadis se trafa frapado sur vorto ebladis. Forkuro de okuloj tra literaturo, tra ĉiu beletraĵo aŭ aparta poemo nur emo nutradis por vortodetruo. Unue venis surpapera truo per tranĉilo akra. Poste ne plu nur librojn li viktimadis, sed verkistojn li punis per neatendita silentigo. Eldonejoj vizitataj de li mistere la pordojn fermadis. Kaj fine, post laboratoria laboro, li inventis likvoron venenan kontraŭ naskiĝontaj vortoj ĉe vortofarado. Ankoraŭ pli krude, kruele, sintrude: mem vortopensado jam tute neeblas al plej vortemuloj. Ili ĉiuj fariĝis iom-post-iom pli kaj pli senvortuloj, fariĝis por ĉiam vortomutuloj.

 

Kelkjaroj poste de vivo tute vortomanka, homoj jam perdis sian memoron. Socio-esploristo vizitis urbon post urbo, kamparon, vilaĝon, enlandan regionon. Tiom da serĉo lin fine kondukis al tute mistera knabo. Trezoron kaŝitan verŝajne liaj okuloj lumbrilaj portadis. Pri kio temis tamen neniu plu sciadis. 

CALCINANTE/ KALCINA

CALCINANTE

asa delta? borboleta?

fio tênue? mera linha?
mal te cobre a... silhueta
a delicada calcinha.

desenho de que prancheta

tua íntima pecinha?
quase rimei com... eta!
e o poema perde a linha.

abala-se a poesia

vai-se a ordem do universo
quase a dose foi letal

um fogo me consumia:

teu calor assou meu verso
no aquecimento global!

***********************

KALCINA

deltaplano? papilio?

subtilfaden’? nur linio?
miskovrita silueto?
eta ina kalsoneto!

dezajnis kiu tabuleto

vian intiman peceton?
rimo... nu! – ne venu:
misvojiĝus la poemo.

la dozo preskaŭ letala:

skuiĝas kaj poezio
kaj la ord' universala,

fajris min varma bruliĝo:

bakis verson varmo via
kia ter-globa varmiĝo!