AUTOPOIESE / AUTOPOIESIS

preciso soltar-me à vida preciso

saltar à vida

preciso me desamarrar

após soltar as amarras 

amar as flutuações

e nelas me embalançar

preciso ao desamarrar 

de novo me desarmar

preciso que o meu temor

deixe o amor desabrochar

preciso escrever a tese 

que me auto-escreveria:

vida, autopoiese

        eu me sendo poesia

liberiĝi al viv’ mi bezonas 

bezonas mi salti al viv’ 

malligiĝi bezonatas

post ligoforlasado, 

bezonas fluan flotadon

flotpende balancadon

post malligo bezonatas 

mia resenarmiĝad’

mia timo plenbezone

amon lasu tre burĝone

tezoverko min verkonte:

autopoiesis jen viv’

                   estante mi poezi’

QUINTO TRIÂNGULO / KVINA TRIANGULO

alinhamentossintonia

espíritoverdade

verdade? esta poesia!

veladesvela poeticidade

corpo que habito

habitat do hábito

e do inaudito

sensação e possibilidade

memória do que há

devir fluxo fluir

Espírito, a Luz

acesa na Vida,

emanada do Amor,

essência - e mais nada!

o resto, esta festa

forma do Imanifesto

aqui manifesta

agora emanação...

quadratura do círculo

vínculo sem par

Três pelo Dois sempre Um!

Imanifesto, Ser-só-fluir,

infinitivo impessoal

fruir o comum

e o raro,

Vida na forma: In-formação!

graça do riso, o sério,

seu nome: Mistério!

sobrenome: Incerto

Altíssimo... Aberto...

allinig'agordo

spiritovero

vere? ĉi poezi'!

senvualvuala poezieco

korkorp' loĝata

viviloĝ' habitata 

antaŭneaŭdita kutim'

sensaci' ebleco

memoro pri onto

venonta fluanta flu'

Spirito, Lum'

viva Eklum',

emanata el Am',

esenco - ne plu!

ĉi festo, 

Ne-manifesto

ĉi manifesta

nun... emanado

kvadraturo cirkla

ligo sen par'

Tri tra Du, Unu'!

Ne-manifesto, 

nurflua Esto

nepersona infinitivo 

ĝuo ordinara

ĝuo rara

Vivo forma: 
ena Informo!

graco de rido, gravo,

propranom': Mistero!

familinom': Necerto

Plejalto... Aperto...

ENAMORADO / ENAMIĜINTA

firo a madrugada

insone do poema

firo de morte a lira

até que o canto confira

ao poema a poesia

       transfiro não fico aquém

       e a quem o poema fale

       me transporto e me futuro:

       crio a montanha onde vale

       o novo que configuro.

*******

La sendorman tagiĝon 

de ĉi poem’ vundas mi

liron de mort' vundas mi

ĝis la kanto koncedu

al la poem’ poezion

       transvunde mi ne restas cis

       al kiu la poem' parolu

       mi estontiĝe min transportas:

       kreas mi monton kie valoru

       la novon, kiun mi agordas.

FUGA EM DO(R) MAIOR / FUGO EN MAJESTA C

faço poema e fuga

e sonata e solfejo

faço tanto barulho

que quase escuto o que vejo:

o ruído na conversa

o rumor nas entrelinhas

o raiar das madrugadas

o rubor da pele minha

o amor nas entrequadras

tudo tem som escondido

barulho feito visível

no som dúbio do poema

no tema que escapa em fuga

sonata em fuga do tema

na face do tempo - a ruga.

*****

jen poemo kaj jen fugo

kaj sonato kaj not-kanto

mi faras tiom da bruo

preskaŭ aŭde vidas mi:

bruon en konversaci'

murmuron inter linioj

ekaperon de l' tagiĝo

el haŭto mia, ruĝiĝon

ĉe dom-blok' jen amantoj

kaŝite sonoras ĉio

videbla bruo fariĝas

dubindas son’ de poem'

eskapas la tem' forfuga

sonato fuĝanta de l' tem'

sur tempovizaĝ' - jen sulko.

OBRA / VERKO

na dobra o poema
se desdobra
e recobra o tema
(essa lua macabra!)

comovidos,
o diabo
e o conhaque!

ébrio e obeso
o poema
sem equilíbrio
sem louvor
ao sistema:
borracha no lombo
manifestante!
no tombo
o verso de pé
quebrado
mantém a espinha
ereta e decreta:

com e sem rima
o poema não foge
(nem sai de cima)
à luta, o poeta
veraz um filho teu
mesmo de luto
sustenta a alma
inquieta.



falde la poemo
malfaldiĝas
kaj reprenas la temon
(ĉi luno makabra!)

kortuŝaj,
la diablo
kaj la konjako!

ebria kaj obeza
la poemo
malekvilibra
senlaŭde
al sistemo:
bastonfrape
sur la dorso
manifestante!
en sia falo
verspiedo
rompatas
vertebrar' tenata 
erekte dekretas:

kun kaj sen rim'
la poemo nek fiku
nek fuĝu, jen krim'
al lukto la poeto
verema ĉiu filo
eĉ funebre
l' animon tenas
en malkvieto.

POIESIS / ποιείν

para Maria Angela

te escolho a rima
e rimos

tu me dás o ritmo

e o íntimo

te dou o que falo

te falo te mostro:

se um raio de sol

dissolve o espaço

te traço

te aqueço

e não me esqueces

no sol da Presença

bronzeio bom seio

bonsai bombeio

banzé... e bambeio

recolho velas provisórias

e pernas perenes

desembaraçadas

eternas e livres

te quero poemas

e livros

e rimas

- e rimos

vin mi elektas rimon

ni ridas

min vi donas ritmon

kaj intimon

vin donas mi diron

faluson vin montras:

se sunradio

la spacon dissolvas

vin fikstreke

vin mi varmigas

vi min ne forgesas

sub sun' la Ĉeesto

sunbruno bonbrusto

bonsajo pumpante

brueg'... loza sving’

rikoltas mi kandelojn provizorajn

krurojn eternajn

malembarasatajn

eterne liberajn

vin volas poemojn

kaj librojn

kaj rimojn

-  kaj ridojn

ÁGUAS NASCENTES / NASKIĜANTAJ AKVOJ

acolho o poema sem esforço

enxoto e sacudo o intrometido

se vem natural até o verbo torço,

se vem penetra, cão feroz, rouco latido!

no poema acolhido a amada se deita

e o poeta, eleito, faço-me magia...

nos versos que sirvo, ela se deleita,

seu nome secreto se mostra: Poesia.

se ela adormece me faço desperto

relaxo somente se ela vigia

se vela e revela o distante e o perto.

o mais encoberto mais fácil fluía:

são águas nascentes até no deserto

banhando a fusão poeta-Poesia.

=====

gastiĝas ĉe mi poem’ kun agordo

forpele skuiĝu tiu ne alvokata

se venas nature eĉ do vorta tordo

se sintruda ul’, feroca hund’ boju raŭka!

sur gastigata poem’ kuŝamatin’

elektita, la poeto fariĝas magio...

tiuj ĉi miaj versoj plezurigas ŝin

jen nomo sekreta de la Poezio.

dum ŝia ekdormo mi iĝas vekata

malstreĉ’ nur venas se ŝi vigle gvatas

ĉu zorgo ĉu gardo pri la (mal)proksim’.

la plej kaŝita facile fluadas:

akvo naskiĝanta eĉ el dezert’

kunfande sin banas poeto-Poezi’.

ALQUIMIA AINDA QUE TARDIA / ALKEMIO EĈ MALFRUE

  

Investigo-me e instigo

o renascer.

Perfuro o poço da memória funda:

que água podre subirá potável

e encherá a pia batismal?

Que água pura mais me fura

e acaba pútrida

lavando castiçais de ouro?

Que chumbo guardo

no aguardo do resgatar-se

em ouro

em sua timidez de chumbo

ainda?

*******

Enkete la renaskiĝon

mi instigas.

Traboras mi la puton de funda memor':

kiu akvo putra leviĝos ja trinkebla

kaj la baptokuvon plenigos?

Kiu akvo pura min pli boras

finiĝante putra

lavante lampingojn orajn?

Konservas mi kiun plumbon

atende savi sin

en oro
timidece plumba

ankoraŭ?

AQUECIDA PALAVRA / VORTO HEJTITA

aquecida a palavra o poema reacende
a imagem, polida, já se retempera
o mental pouco apita: do sutil descende
o frescor da poesia instaura a primavera

não sei se fada safada ou duende
não sei se brisa se brasa ou quimera
não sei quem me usa quem musa se prende
nas cordas do verso nas bordas da esfera

se musa me usa já música escorre
os acordes pressinto, consinto e ofereço
o sedento sacio o faminto não morre

a musa me usa: achou o endereço?
o tempo não pára mas também não corre
- a poesia o eterno recria... e adormeço

(esperantigon ribele rifuzas kelkaj poemoj...)

vorto hejtita, poem' refajrita

la bild', polurita, jen ĝi jam hardita

elmense ioma opini': el la plej subtil'

la freŝo poezia printempon estigas

ne scias mi, ĉu petola fein' aŭ elfo

ne scis mi, ĉu ventet', ĉu braĝ’ aŭ ĥimer'

ne scias mi, ĉu min uzas krampa muz’

en kordoj de l' vers' en eĝoj de l' sfer'

se uzo de muzo muziko elverŝas

kaptitaj akordoj, konsento, propono

soifanto satiga malsatul’ ne mortas

la muz’ uzas min: trovita l'adres'

tempo ne ĉesas sed ankaŭ ne kuras

- Eternon inventas Poezi': ekdormas mi

FINGIDOR¹ REVISITADO / ĜISDATIGITA ŜAJNIGULO

Meu verso nunca diz tudo
nem mesmo nas entrelinhas.
Deixo pistas, não me iludo,
mas sempre escorregadias.

O coração tá contente?
Mesmo assim não comemoro.
No verso que alegra a gente
tem outro embaixo onde... choro.

E mesmo a grande tristeza,
a mágoa, a monotonia...
o meu verso vira a mesa:
dentro dele eu sorriria.

Mas, nisso consiste a arte
e com o Pessoa² consinto:
Finjo por toda a parte,
finjo até a dor que minto.

**********
Duondiru, poezi'!
krom iel ia indic',
spuro (sen iluzi')
tamen glita, ĉiam glita.

Kontentigas ĉu la kor'?
Mi tamen sen komemor'.
Jen verso certe ĝojiga,
en alia jen mia plor'.

Eĉ se granda malĝoj',
se ĉagren', monotonec'...
mia verso, alia voj':
rideto kun luma ec'.

Tamen tia estas arto,
konsentas mi kun Pessoa²:
ŝajniga en ĉiu parto
ĉi dolor' - mia mensog'

1. Alusão ao famoso poema Autopsicografia. / Aludo al la fama  poemo Autopsikografio.
2. Fernando Pessoa, o lado de Camões, um dos maiores poetas da língua portuguesa. / Fernando Pessoa, kiel Camões, unu el la plej elstaraj poetoj de la portugala lingvo.