ESPERANTIGO DE POEMO DE E. GALEANO

Via Dio estas judo, 

via muziko estas nigra, 

via aŭto estas japana, 

via pico estas itala, 

via gaso estas alĝeria, 

via kafo estas brazila, 

via demokratio estas greka, 

viaj ciferoj estas arabaj, viaj literoj estas latinaj.⁣

Mi estas via najbaro. Sed ĉu vi tamen

 nomas min eksterlandano?⁣

⁣

- Poeziaĵo de Eduardo GALEANO,

urugvajo naskiĝinta la 3an de

Septembro 1940, en la libro: La Ĉasisto

de Historioj. Tradukis Paulo P

Nascentes.

VIROU POESIA / POEZI-IĜIS

VIROU POESIA

fazer poemas me acalma

só escrever me alivia
chuva boa vem da alma
desce a espinha me arrepia

meu coração bate palma
ele que mal batia
aonde foi aquele trauma
quando virou poesia?

com sua voz tão macia
o poema esconde o jogo
fingindo ser água fria

o que tanto consumia
se perde se apaga o fogo
e essa cinza? é poesia?

 

POEZI-IĜIS

poeziumi jen trankvilo
nur verkado min bonfartas
bena pluvo animon gardas
tra la spino tremigilo

aplaŭdas ĝin mia kor’
apenaŭ pulsadis ĝi
ĉu traŭmato iris for
kiam iĝis poezi’?

per voĉo tre ege milda
la poemo kaŝas sin
ŝajnas esti akvo frida

kio konsumadis ĝin
forbruligita ĉu tio?
ĉu cindro? ĉu poezio?

DEMASIADO HUMANO / TROA HUMANULO

 

DEMASIADO HUMANO

Não sei se assistente, insistente,

inconsistente ou mero desistente.

Nem sempre sigo o plano:

sou só um ser humano!

 

Talvez irresponsável, indomável,

quem sabe leviano:

sou só um ser humano!

 

Se serve de consolo

o violão que toco

quebrou-se contra o solo:

não mais acompanho, improviso,

faço solo

nem sempre me dou bem

e nesse vai e vem

só entro pelo cano:

sou só um ser humano!

 

Nem reza nem ciência

explica a incoerência,

inconsistência causa danos.

Além do mais

tenho esse humor insano:

sou só um ser humano!

 

TROA HUMANULO

Ĉu asistanto, insistanto,

nekonsistanto aŭ simple rezignanto.

Ne ĉiam sekvas mi la planon:

estas mi certe nur homo!

 

Ĉu malrespondeca, maldresebla,

aŭ ĉu facil-anima:

estas mi certe nur homo!

 

Se bonas kiel konsolo

la gitar' kiun mi ludas

frakasis pro grundofalo

mi ne plu akompanas, improvizias,

sole ludas

ne ĉiam enordas ĉio

kaj tiu skuetiĝo

jen mia malprofito:

estas mi certe nur homo!

 

Nek preĝo nek scienco

eksplikas malkoheron,

senkonsisto onin damaĝas.

Krom tio

frenezan humoron mi havas:

estas mi certe nur homo!

ORGANISMO / ORGANISMO

 

                                      ORGANISMO

Sou organismo entre organismos

quisera ser mais orgânico

menos ismos

Organismo que bebe água

transmuta ar terra

essência em fogo

Quisera ser mais orgânico

água terra ar sem tóxico

fogo a temperar o ânimo

Sou organismo e cismo

pouco me abala

organismo de pouca fala

Quisera ser mais sano

que insano

menos alvo seta

mais corpo menos mente

inquieta

Mais orgânico menos tóxico

que poeta

menos teorema, enfim, poema!

mais amor menos doença

menos pensamento:

ser poeta e ser poema

é que compensa!

ORGANISMO

Inter organismoj mi estas organismo

la deziro esti pli organika

malpli ismo

Organismo kiu akvon trinkas

transmutacias aeron teron

esence fajro

Deziro esti pli organika

akvo tero aero sen tokso

fajro hardanta l’animon

Estas mi organismo, sismo

malmulte min skuas

organismo de parol’ malmulta

Deziro esti pli sana ol insana

malpli celo sago

pli da korpo malpli malkvieta menso

pli da ekologio malpli tokso

ol poeto

malpli teoremo, fine, poemo!

Pli da amo malpli malsano

malpli da penso:

esti poeto kaj poemo

jen kompenso!

SUPERAÇÃO / SUPERADO

 

SUPERAÇÃO

amam-se primo prima

filho filhas oscilam

ou psoríase ou nanismo

no trapézio arame circo

se contorcem se equilibram

como podem

choram choros encolhidos

escondidos

sobrevivem

como podem

enfim os convida a vida

cantem a sua canção

nota após nota tímida

cantando de volta a vida

-- teu nome é Superação!

 

SUPERADO

amas sin kuzo kuzino

filo filinoj svingiĝas

psoriazo aŭ nanismo

en trapezo drato cirka

tordiĝe ekvilibriĝas

laŭeble

ploras plorojn humiliĝitaj

kaŝitaj

laŭeble tamen postvivas

sed, ilin invitas vivo

kantu sian kanton

noton-post-noto timida

kante respondas vivo:

Supero – jen la nomo via!

KOLEKTIVA BUKEDO! / BUQUÊ COLETIVO!

 💕

KOLEKTIVA BUKEDO!

    Ploru, kompatinda Ulo, kompatinda Paulo, praulo, PraPaulo! Ploru nome de ĉiu homo, same kompatinda, kiel vi, pri via praa ignoro, Absolute klara ignoro, fundamento de ĉiu homo, de la tuta homaro.

     Ploru milde, ploru silente, preskaŭ senhalte. Ĝis via stulto sin lavu per viaj preskaŭ sekaj larmoj. Sekiĝis pli ol viaj larmoj via senkompata ploranta animo. Ploru mem pro via stulto ne kulpo, sed certe respondeco. Via individua respondeco aldoniĝis al tiu kolektiva. Ĉu valoras la penon tiun senhaltan skrapadon de via haŭto? Haltu, kompatindulo! Ploru, ploregu, relernu plori, mi petas, sed haltu sin vundi tiom funde, abunde, senespere!

     Certe vi respondecas pri via abomeninda nuna stato. Ne nur vi respondecas pri tiom stultaj elektoj, misvojoj, misfaroj. Kiu kreis tiom frenezan socian malegalecon se ne vi kaj kunuloj? Kiu kreis politikajn fiajn reĝimojn, konsidere ke ĉiu el ili estas fiaĵo, fiasko, balaaĵo? Ĉu nur iu el vi, aŭ ĉu vi ĉiuj kune, kunside, kunfande?

    Certe ploro nenia lavos vian stulton. Ignori tion estas nur plia floro en la bukedo de kolektiva ignoro. Do, ploru ĥore! Ploru vi kaj kamaradoj. Ĉesu do nun plori kaj ame agu, ĝis via amo atingu ĉies koron, viruse multobliĝu, epidemie iĝu vasta, nova, ampleksa mondovizio. Tiam neniu plu ploru, sed ame sindonu al sia tasko, misio, senmasko.

 

BUQUÊ COLETIVO!

    Chore, sujeito digno de compaixão, digno Paulo, antigo, arcano Paulo! Chore em nome de cada pessoa, digna de compaixão ela mesma, como você, por sua ignorância ancestral. Absolutamente clara ignorância, fundamento de cada pessoa, de toda a humanidade.

    Chore com humildade, em silêncio, quase sem parar. Até que sua estupidez se lave pelas suas lágrimas quase secas. Secaram-se, mais que suas lágrimas, sua disposição chorosa sem compaixão. Chore por sua estupidez mesma, não culpa, mas decerto responsabilidade. Responsabilidade individual que se juntou à coletiva. Vale a pena esse incessante rasgar da sua pele? Pare, pobre sujeito! Chore, chore muito, reaprenda a chorar, te peço, mas pare de se ferir tão fundo, abundante, em desespero!

    Por certo você é responsável por seu abominável estado atual. Não só você responde por escolhas tão estúpidas, descaminhos, más ações. Quem criou tão louca desigualdade social senão você e os companheiros? Quem criou regimes políticos tão terríveis, considerando que todos eles são desgraçados, fracassados, lixo? Só alguns de vocês, ou todos vocês juntos, misturados, em conluio?

    Por certo choro algum lavará sua estupidez. Ignorar isso é só mais uma flor no buquê da ignorância coletiva. Portanto, chorem em coro! Chorem você e os camaradas. Cessem então de chorar agora e amorosamente ajam, até que suas ações atinjam os corações de todos, se multipliquem como virose, vasta como epidemia, nova, ampla visão de mundo. Então, ninguém mais chore, mas em amor se dedique a sua tarefa, missão, máscaras ausentes.

PROSA POESIA / PROZO POEZIO

 

PROSA POESIA
Mais que tanta prosa
Eu Sou o gozo e Quem goza
Mais que verso tosco
Eu Sou translucidez vidro
Eu Sou brilho
Mais e mais Eu Sou Luz
Mesmo se turbulência
Eu Sou quem silencia
Canta em Harmonia
Eu Sou canto cantor Poesia
Acorde no contratempo Eu Sou ritmo 
Mais que tempo quem Eu Sou 
Salta sobre o tempo 
Abraça o infinito Espaço-vasto:
Coração inteiro Amor Eu Sou!

PROZO POEZIO
Pli ol tioma prozo
Estas Mi ĝuo kaj ĝuanto
Pli ol kruda verso 
Estas Mi travideblo vitro
kaj la brilo
Pli kaj pli Estas Mi Lumo
Eĉ se turbulo Estas Mi silentulo
kantante en Harmonio
Estas Mi kanto kantanto Poezio
Akordo en kontraŭaĵ' Estas Mi ritmo 
Pli ol tempo Estas Mi tiu 
Saltanta sur tempo
Brakumanta la senfinan 
Spacovastaĵon.

Plena Amkoro Mi Estas!